Moda Nedir? Moda Neye Denir?
Moda nedir? Modayı takip eden veya etmeyen hepimiz moda kelimesinin sadece bir toplumda öne çıkan giyim tarzlarını mı anlatım ettiğini merak eder. Işte "moda nelerdir" sorusunun cevabı.
Moda, moda, moda... Nelerdir bu moda dediğimiz? Erkeler de, hanımefendiler da -ki günümüzde kadınların vazgeçilmezlerindendir- moda ile ilgilenir. Her ne kadar kadınlara bakılırsa erkeler daha azca ilgileniyor şeklinde görünse de aslında erkeklerde moda ile ilgilidir. Ama günümüzde moda deyince aklımıza ilk gelen bayan olur. çünkü çsafhaımızdaki bütün giyim mağazaları nerdeyse ancak hanımlara çalışıyor gibidir. Bugün hangi çarşıya giderseniz gidin, hangi mağazaya girerseniz girin bayanlar için üretilen ürünlerin erkeklerinkinden daha fazla bulunduğunu görebilirsiniz.
Tahmin ediyoruz ki biroldukca insan moda kelimesini kullanırken içten içe bu kelimenin anlamca kullandığından faklı kullanımları bulunmuş olduğunu düşünmüştür. Evet! Moda malum anlamıyla sadece, "dönemin popüler giyim tercihleri" anlamına gelmez. Akıllardaki bu belirsizliği gidermek, meraklsıcaklıkna modayı tarif etmek ve internetteki moda teriminı yeterli derecede özetleyen bir kavramın olmayışının yerini doldurmak amacıyla size modayı bahsetmek, modadan bahsetmek ve modayı tanımlamak istedik.
Moda genel kullanımıyla insanların, arasında bulunan muayyen bir vakit periyodundaki, daha çok kıyafet ile ilgili tercihlerine referans eden popülaritesi yükselen genel kıyafet tarzına verilen isimdir. Moda genel olarak popüler kıyafet biçimına işaret etse de, günümüzde bazı bölgelerde, sosyetenin yada ünlülerin giyim tercihlerini işaret ediyor şeklinde görünmektedir. Aslında, moda birfazlaca alandaki değişen, yükselen tercih eğilimlerine referans eder. Moda kelimesinin anlamca popüler kıyafet tarzını karşılıyor olmasının bugünkü nedeni kıyafet endüstrisinin bu alandaki her türlü yatırımından meydana gelmektedir. Bu kullanım özelliği ancak ülkemizde yaygın olmayıp, bununla birlikte birfazlaca kültürde de moda toplumdaki giyim tercihleri anlamıyla kullanılmaktadır.
Popüler giyim tarzını, veya endüstriyel giysi üretimlerinin kullanmasından başka moda, sanat tiyatro, müzik edebiyat, yiyecek ve mimarlık benzer biçimde biroldukca alanı içerisine alır.
Dilerseniz moda'nın sözlük anlamına bir bakalım:
Moda: "bir toplumda bir vakit dilimi içinde öne çıkan kıyafet tarzlarını anlatım etmekle birlikte, sadece kıyafet değil genel alışkanlıklar, sanat, mimari, edebiyat ve yemek şeklinde birfazlaca mevzuyu da içerisine alan ve bir süre faal olan toplumsal bir beğeniyi de anlatmak için kullanılmaktadır.
Moda kelimesi tdk'nın sözlüklerinde bir kaç şekilde anlatım edilmektedir. Bunlardan biri şu şekildedir: “değişiklik ihtiyaçı yada süslenme özentisiyle toplum yaşamına giren geçici yenilik. ” öteki bir tanım ise şu şekildedir: "muayyen bir müddet faal olan sosyal beğeni, bir şeye karşı gösterilen aşırı düşkmeşhurk." son olarak, moda kelimesinin üçüncü sözlük anlamı "geçici olarak yeniliğe ve sosyal beğeniye uygun olan" şeklindedir.
Bazı öteki kaynaklar ise "moda"yı, "kıyafet, etiket, davetler ve diğerlerinin günlük davranış yada stili" ve "giyimin, huyların vb. özellikle seçkin yada seçkin olmak için yapılanan bir toplum tarafından geleneksel kullanımı" şeklinde tanımlamaktadır.
Moda kelimesinin ne algı etme geldiğini özetlemek gerekirse özetlemek gerekirse şu şekilde toparlanabilir: moda, bir toplumun tüketim trendlerinin genel ifadesi, belirli bir periyod içinde etkin olan sosyal beğenidir.
özetlemek gerekirse moda sadece popüler kıyafet sektörünün kurmacamları demek değildir. çoğu şey moda olabilir. örneğin bir toplumun eğlence anlayışının değişmesiyle gelen televizyon programları moda olabilir. Yada kitapları popüler olan bir yazarın bir topluma yazınsal roman okuma beğenisi kazanmıştırrması, belli bir zaman periyodunda o topluluğun edebi romanları okuması bahsi edilen camianın edebi romanlara karşı beğenisinin artması anlamına, dolayısıyla da o toplumda edebi roman okumak moda olmuş anlamına gelebilmektedir.
"moda nedir?" sorusuyla süregelen mini serüvenimizin ilk ayağı olan modanın tanımı üzerine konuştuklarımız sanırım bu kadarı ile ehil olacaktır. Tüm bu tanımlardan da anlaşılacağı üzere moda birçoğumuzun bilmiş olduğu şeklinde sadece giysi anlamına gelmemektedir. Naturel olarak ki de moda, tarifından daha öte bir kavramdır. Moda sanattan endüstriye, bilimden ilime birfazlaca şeyin bir idraklanış biçimidir. Dahası bir canlının duyularını uyaran her şey modanın içindedir. Fakat moda tarihte farklı bir yerde durmuştur. Tarih kitaplarını okurken birçoğunuz rasgelmişsinizdir; muayyen bir çağa ilişkin olan kıyafet stilleri o çağın modası olarak ifade edilir. Belirli bir tarihteki kıyafet alışkanlığı o dönemin kıyafet eğilimleriydi. Ancak bu eğilimler halk tarafından beğeni kazanıldığı için mi gerçekleşmişti, yoksa dönemin hükümdarlar, imparatorları yada kraliçelerinin dönemin eğilimlerini kendi istedikleri kalıplara sokmak istediğinden mi kaynaklanıyordu? Tarihte efsunk isim yapmış sanatçılar dönemin eğilimlerini yaratmaktaydılar. Tarihin bu önemli isimleriyle birlikte devrin seçkin kesimi de modayı etkileyen, eğilimin şeklini belirleyen bir başka unsur olmuştur.
Moda kitlelerin eğilimleri idiyse ve toplumun öne gelenleri eğilimin şeklini belirleyebiliyorduysa o vakit moda çok önemli bir kavramdı. Evet, moda tarihteki duruşu itibariyle aslına bakarsak çok güçlü bir kelime. Bir ülkenin kraliçesi ve kralının kıyafet biçimı o ülkenin halkına örnek oluyordu. Efsunk ressamların resimlerinden tutun da, mucitlerin icatlarına kadar yapılanların ve kişilerin modayı saptamakta efsunk bir etkisi vardı. Ama moda, günümüzde anlamca çok farklı kullanılmakta. Ama işlevsel olarak moda işini o günlerde yaptığı şeklinde hala yapıyor. özetlemek gerekirse, bugünde moda toplumların eğilimlerini saptıyor.
Makalenin adım atarında anlamca moda kelimesinin bir topluluğun tüketim trendlerinin genel ifadesi olarak kullandık. şu demek oluyor ki topluluğun eğilimini gösteriyor. Fakat bir üstteki paragraftan da modanın saptandığını çıkardık. şu demek oluyor ki eğilimlerin şekillendirebildiğini söylemiş olduk. Evet, moda bir eğilimi anlatım ederken, hem de bir eğilimi de şekillendirebiliyor yada bir trend yaratabiliyor. Tarihte modayı üst tabaka insanlar belirlerken, bugün kıyafet sanayisi günümüz modasını şekillendiren en etkili etkenlerdendir ve bu giyim sanayisinin önde gelen markaları her sene sundukları koleksiyonlarla modayı şekillendiriyorlar. Sadece insanoğluın bu konuda tutumları değişiyor. Efsunk biçim belirleyici markaların ancak kendileri beğendikleri vakit kitle pazarlama teknikleriyle satışa sunarak toplumun giyimine etkilediği dehemmiyet kısmen bitiyor denebilir. Geçmişe bakılırsa bugün tasarımcılardan, aracılara ve moda basınına kadar çoğu itici güç karşılarında farklı bir tablo bulmuş durumda. Kitle marketing tekniklerinin gücü modayı geride bırakıyor. Artık insanlar yünlü kazakların moda olmasından, siyah ruganın moda olmasındansa ekonomik durumlarını öne almış durumdalar. özetlemek gerekirse insanoğluın değerleri ve öncelikleri değişmiş durumda. ülkemizin ekonomik şartları moda kelimesini arka sıralara itiyor. Insanlar geçmişte olduğu şeklinde bugünde kıyafetlerine çok özen gösterirken, alışverişlerinde tercihlerini deri ayakkabıların moda olması etkenini göz önünde bulundurmak yerine şık, giyilmesi rahat, uygun fiyata kaliteli ürün seçmeye çalışıyor. Aslına bakarsan bu da eğilimin değil midir? Evet, bu da toplumun değişen bir eğilimidir.
Insanoğlu ne istediklerinin artık daha çok farkındalar. Modayı bir yarış haline getirmektense şık görünmenin bir aracı olarak kullanmak istiyorlar. Aslına bakıldığında insanların şık giyinme arzuları da bir öncelik olmaktan çıkmış durumda. Tabi ki bunun birden çok sebebi var: en başta iktisat en temel sebeplerden biri. Modaya bir sanat gaslıyle bakmış olduğunız vakit düzgüsel olarak iktisat ile çok fazla ilişki kurmak mümkün değil. Ama aynı zamanda bir tekstil ürünü olan giysiler, tutarlarıyla, kalitesiyle ve biroldukça faktörle beraber gmeşhurk hayatımızın öneli bir parçası. Bu bağlamda iktisat ile moda çok rabıtalıdır.
Değişen bu değerler günümüzde modacıların da moda ömürına farklı bir yaklaşım getirmelerini ve daha farklı düşünmelerini gerektirdi. Ancak moda kurmacamcıları bu duruma çözüm üretmekte geç kalmadı. Günümüz moda anlayışı insanlara yeni ürünleri dayatmak yerine, onlar için tercih etmek isteyecekleri imajlar yaratmak üzerine kurulmakta. Modayı parça parça taktim etmek, yeni dayatmak, değişen iktisat ve benzeri birfazlaca niçin insanlarda bir tansiyon duygusu oluşturunca modacılar görüntü teriminı geliştirdi. Moda dünyasında bir yenilik meydana getiren görüntü kavramı insanları köy köy gezmekten kurtarmış durumumda denebilir. Artık moda da konu yeni ürün değil, yeni imaj. Koleksiyonlara ve defilelere dikkat ettiyseniz tamamı genelde bir tema üzerine kuruluyor. Bu doğadan alınmış bir görüntü, bir hayvanın toplumsal yaşamı, çiçeklerin dünyası, okyanusun derinlikleri, vahşi batı vs. şeklinde herhangi bir tema olabiliyor. Kurmacamları yeni giyişi, yeni ayakkabı, yeni şapka yada yeni moda diyerek satmak yerine insanlara sevebilecekleri imajlar sunuyorlar. Bu da hem insanlarda güven duygusu oluşturuyor, bununla birlikte satışları arttırıyor.
Vakaya daha geniş bir perspektiften bakmak gerekirse, moda kurmacamcılarının, ve markalarının çok bilinçli ismimlar attığını görmek olası. Onlar size artık sadece ürün sunmuyor, hepsiyla içine girebileceğiniz bir dünya sunuyorlar. Beatles grubunu bilmeyeniniz sanırım yoktur. Beatles ve müzik temasını ele almış olduğunı varsaydığımız bir modacı yada bir marka kurmacamlarını oluştururken ancak giysilerle kalmıyor, aksesuardan çaşama koşullarına kadar ele aldıkları yaşatacak bütün unsurları eseryor ve insanlara böyle sunuyorlar. Eğer beatles'ı seviyorsanız sadece bu temadaki beatles kurmacamlı giysileri almakla kalmıyor, nerdeyse onlar şeklinde yaşarcasına beatles eşyaları alıyor onlar benzer biçimde aksesuarlar kullanıyor ve hatta beatles grubunun üyeleri gibi kestiriyorsunuz saçınızı.
Modada imaj teriminın zorunluluktan mı çıktı, yoksa bir yenilik için miydi bilemiyoruz. Tahminlerimiz bir değişiklik icap ettiğinden çıktığı doğrultuünde. Ama şu bir reel ki, moda sektöründeki bu minik formül ve değişiklik sektörü yine diriltti ve hatta onu efsunk bir dev yaptı.
Moda artık insanların gereksinimlarına cevap verecek üretimler sunmaya başladı. Bunu yaparken de giysilerdeki refah, şıklık, fiyat uygunluğu arayışımızı ve hatta görüntü oluşturma arzumuzu dahi düşünerek hareket ediyor. Moda kurmacamcılarının yada markalarının önde gelen isimlerinin üretimlerine dikkat ederseniz nasıl stratejik bir yaklaşım içinde olduklarını görebilirsiniz. Kişinin kendisini huzurlu algılayabileceği bir imaja uygun olmak istediklerini bilen kurmacamcılar yeni koleksiyonlarını buna gore hazırlıyorlar. Bu yeni strateji insanoğluın modaya müsait olmasını garanti etmenin onların ancak modayı takip etmesi ile değil, seçtikleri kıyafetlerde rahatlık duygusunu hissetmeleri ve kendilerine ilişik bir imaja sahip olduklarını hissetmeleriyle olacağını biliyor.
Görüntü kurmak diyoruz. Peki, bu iş sadece bir temayı seçmekle oluyor mu? Normal olarak hayır. Giysiler için görüntü oluşturmak -ki aslolan hedefiniz nu imajda insanların kendisini bulması -meşakkatli bir iş. Adeta bir ordunun çalışmış olduğunı söyleyebiliriz. Düşününki, makyözlerden, kuaförlere, promosyon kadrosundan, pazar araştırmasına, resimçılardan sanat yönetmenlerine kadar çoğu meslek grubundan profesyoneller görüntü çalışmasına katkıda bulunuyor. Uman bir kadronun oluşturduğu imajlar insanoğluın ihtiyaçlarından taleplerine biroldukça etkenden göz önüne alınarak tasarlanıyor. Işte tüm ummalı çalışma insanoğluın ilgisini çekmek, başka bir deyişle insanları baştan çıkarmak içindir.
Dünyada her şeyin internet aracılığı ile efsunmesi benzer biçimde moda da internette çok yer almış durumdadır. Moda haberlerinden, şirketlerın moda koleksiyonlarına kadar modanın her alanındaki bilgiye ulaşabileceğimiz internet platformu tüm moda severler için çok müessir bir kaynak olurken eminiz ki bugün moda dünyasının liderleri de interneti faal bir şekilde işi için kullanmaktadır.
Moda nelerdir? Sorumuz buydu. Sanırım bu yazımızla bu soruya kısmen cevap vermiş oluyoruz. Elbetteki modayı açıklamak için bir yazı yetmez. Bir ihtimal bir kitap yazmak icap eder. Ama eminiz ki moda üzerine yazdığımız bu yazı , başlarda da bahsettiğimiz, siz değerli ziyaretçilerimizin aklınızdaki moda ile alakalı soruları gidermiştir. Herkes bu makaleyı burada noktalarken siz değerli ziyaretçilerimizin de moda ile alakalı düşüncelerinizi bizimle paylaşmanızı istiyoruz. Kısa yada uzun, "moda nedir?" sorusuna vereceğiniz her yanıt moda kelimesini açıklamamıza yardımcı olacaktır. Düşüncelerinizi aşağıda ki yorum bölümünü kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.
0 yorum:
Yorum Gönder